یکی از مفاهیم مهم که یادگیری آن برای برنامه‌نویسان تازه‌کار مشکل می‌نماید «DBMS» یا «سامانه‌ی مدیریت پایگاه داده» است. برای آشنایی با این مفهوم و چند نرم‌افزار DBMS این مطلب را دنبال کنید.
وظیفه‌ی اصلی DBMS نگهداری اطلاعات است. آنچه باعث تفاوت DBMS با سامانه‌های نگهداری فایلی می‌شود قابلیت‌هایی است که برخی از آن‌ها را در فهرست زیر مشاهده می‌کنید:
SQL Server به عنوان یک «سامانه‌ی مدیریت پایگاه داده» نرم‌افزاری است که بر روی سیستم‌عامل نصب می‌شود و وظیفه‌ی نگهداری، طبقه‌بندی، تهیه‌ی پشتیبان و پاسخگویی به درخواست‌های اطلاعاتی نرم‌افزارهای دیگر را برعهده می‌گیرد.
به این معنی که نرم‌افزارها خود را درگیر شیوه‌های ذخیره‌سازی نمی‌کنند و تنها از SQL Server تقاضا می‌کنند تا اطلاعات آن‌ها را به شیوه‌ی خود ذخیره و بازیابی کند.
افزون بر SQL Server که محصولی تجاری از مایکروسافت است، DBMSهای رایگان و تجاری دیگری نیز توسعه یافته‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به Oracle، MySQL، Firebird و PostgreSQL اشاره کرد.
بسته به اندازه‌ی اطلاعات ذخیره شده، حجم اطلاعاتی که در واحد زمان بازیابی می‌شوند، تعداد مشتریان پایگاه داده، محیط سخت‌افزاری و نرم‌افزاری موجود و سلیقه‌ی برنامه‌نویس یکی از سامانه‌های بالا برای نگهداری اطلاعات گزینش می‌شوند.
از مهم‌ترین وظایف DBMS حفظ امنیت و یکپارچگی اطلاعات است. دسترسی به اطلاعات در سیستم فایلی مستلزم دسترسی فیزیکی به اطلاعات است. این موضوع سبب می‌شود کنترل دسترسی به داده‌های خاص تقریبا ناممکن شود و علاوه بر آن امکان تقسیم بار پردازشی در هنگام افزایش نیازهای اطلاعاتی ممکن نخواهد بود.
یک DBMS خوب می‌تواند اطلاعات نرم‌افزارها را در چندین محل به‌روزرسانی کند و درخواست‌های پرتعداد مشتریان را با کمک سخت‌افزارهای قدرتمند به طور همزمان و سریع پاسخ دهد.
شیوه‌ی ارتباط با DBMS بر خلاف سیستم فایلی از راه دور با کمک پروتکل‌های ارتباطی شبکه و اینترنت امکان‌پذیر است. بنابراین با قرار داده DBMS خود در شبکه‌ی اینترنت، در هر محلی که باشید می‌توانید به اطلاعات خود دسترسی پیدا کنید. البته سیستم‌های امنیتی موجود در DBMS اجازه نخواهد داد تا افراد غیرمجاز به تمام یا بخشی از اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
استفاده از DBMS به‌جای سیستم فایلی سبب می‌شود تا سرعت پاسخگویی نرم‌افزارها افزایش یابد. یک DBMS با الگوریتم‌های پیشرفته‌ی خود اطلاعات شما را مرتب می‌کند و تلاش می‌کند تا سرعت دسترسی به بخش‌های مهم را به بیشترین حد خود برساند.
ابزارهای برنامه‌نویسی مختلف، مانند مجموعه‌ی دات‌نت، دلفی، ابزارهای تحت وب مانند PHP و زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا مانند C++ و Python ابزارهای مورد نیاز برای ذخیره و بازیابی اطلاعات در DBMS را در اختیار شما قرار می‌دهند. با کمک کتابخانه‌های داخلی و جانبی موجود برای محیط‌های مختلف برنامه‌نویسی می‌توانید فرآیند ارتباط با پایگاه داده را هر چه ساده‌تر و هر چه سریع‌تر آغاز کنید.