فرآیند سازمانی چیست ؟

فرایند چیست ؟

فرایند در کسب و کارها و سازمانها به مجموعه اعمال ساختاریافته گفته می شود. پس در کل فرایند به مجموعه فعالیت‌های به هم پیوسته‌ای اطلاق می‌شود که برای ایجاد یک یا چند تغییر تعریف شده طراحی و پیاده شده‌ است. در ضمن هر فرایند با یک فعالیت مشخص آغاز و با یک فعالیت مشخص نیز پایان می‌یابد. تشخیص این فعالیت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برای شناسایی فرایند برخوردار است. به منظور تأکید بر ضرورت تشخیص فعالیت‌های آغاز کننده و خاتمه دهنده، فرایند را به عنوان مجموعه فعالیت‌های به هم پیوسته‌ای که با یک فعالیت مشخص آغاز می‌شود و با یک فعالیت مشخص پایان می‌یابد، نیز تعریف کرده‌اند.

برای مثال فرایند خرید یک شرکت با ارائه درخواست تامین کالا از سوی یکی از واحدهای سازمان آغاز و پس از طی کردن مراحل مختلفی مانند تایید اولیه ، بررسی کمیسیون خرید و مقایسه فروشندگان و تایید نهایی منجر به خرید کالا توسط مسئول فروش شرکت و تحویل کالا به واحد درخواست دهنده خواهد شد.

در سازمان‌ها معمولاً اجرای یک فرایند با چند تغییر همراه است و تشخیص تمامی موارد ایجاد تغییر برای رسیدن به درک کاملی از فرایند الزامی است. تغییرات ایجاد شده در اثر وقوع یک فرایند را باید در موضوعات زیر جستجو کرد:

۱. فرد انجام دهنده فعالیت: در فرایندهایی که به منظور شناسایی و کسب آگاهی انجام می‌پذیرد، هدف اصلی از انجام فرایند ایجاد تغییر در دانسته‌های فرد انجام دهنده فعالیت است. برای مثال انجام یک معاینهٔ بالینی منجر به ایجاد آگاهی‌های جدید در فرد انجام دهندهٔ معاینات می‌شود.

۲. عامل A (فرد یا شیئی که تحث تأثیر فعالیت‌ها قرار می‌گیرد): برای مثال در خدمات تندرستی گیرنده خدمت از نظر دانش و آگاهی و یا از نظر بیولوژیک تغییر می‌کند و در فرایندهای تعمیر و نگهداری، تجهیزات از نظر فیزیکی تغییر داده می‌شوند.

۳. اسناد: تقریباً در تمامی فرایندهای طراحی شده در سازمان شیوه انجام فعالیت‌ها و نتایج به دست آمده از آن‌ها در فرم‌های از پیش طراحی شده ثبت می‌شود. به واسطه اهمیت تکمیل اسناد، که مهم‌ترین تغییری است که در برخی از فرایندها رخ می‌دهد، شناسایی این تغییر را باید مورد توجه خاص قرار داد.

در جریان شناسایی یک فرایند اولین تغییری که جلب توجه می‌کند تغییر در فرد یا چیزی است که تحت تأثیر فعالیت‌ها قرار می‌گیرد. توجه نکردن به تغییراتی که باید در فرد ارایه کننده خدمت ایجاد گردد و همچنین اسنادی که باید تولید شوند، منجر به شناسایی ناقص فرایند می‌شود. از آنجا که هدف از طراحی و اجرای یک فرایند ایجاد این تغییرات است، تشخیص ندادن کامل آن‌ها طراحی یا اصلاح نامناسب فرایند را به همراه خواهد داشت.

هر فرایند قابل تقسیم به فرایندهای کوچک‌تر است و خود نیز می‌تواند جزیی از یک فرایند بزرگ‌تر باشد. این بدان معناست که تعیین محدوده فعالیت‌های تشکیل دهنده یک فرایند امری نسبتاً اختیاری است و به هدف از تمرکز بر روی فرایندها بستگی دارد. به منظور دست‌یابی به یک برداشت کلی از سازمان نیازی به پرداختن به جزییات نیست و می‌توان فرایندها را بزرگ و در برگیرنده تعداد نسبتاً زیادی از فعالیت‌ها اختیار کرد؛ ولی برای تحلیل عملکرد یک واحد و ریشه‌یابی مشکلات، باید با تمرکز بر فرایندهای کوچک، فعالیت‌های تشکیل دهنده آن‌ها را به دقت مورد شناسایی و ارزیابی قرار داد.

آشنایی با 25 راه ساده برای ایجاد انگیزه

آیا بیشتر اوقات احساس می‌کنید که انگیزه‌‌ای ندارید؟ همه ما گاهی دچار چنین حالتی می‌شویم؛ روز‌هایی که دلمان می‌خواهد فقط تنبلی کنیم و هیچ انگیزه‌ای برای کارهای عادی و ساده هم نداریم. آیا می‌خواهید با این حالت مبارزه کنید؟

باخود قرار بگذارید:

هنگامی که احساس می‌کنید علاقه‌ای به انجام کاری یا کارها‌یی ندارید، به خود بگویید که اگر این بخش کتاب را خواندم یا این گزارش‌ها را تمام کردم، می‌روم بیرون قدم می‌زنم و یک بستنی (یا هر چیز دیگری که به آن علاقه دارید) می‌خورم.

مانند یک انسان با انگیزه رفتار کنید: اگر بی‌حوصله‌اید و انگیزه کاری را ندارید، تصور کنید که سرشار از انگیزه‌اید. حسن این کار در این است که به محض شروع، آرام آرام احساس می‌کنید که شور و علاقه، حقیقتا در وجود شما زنده شده است.

هنگام صبح چند سؤال مثبت و روحیه‌بخش از خود بپرسید: هر روز صبح از خود 5سؤال سه بخشی امید‌وار‌کننده بپرسید: 
• در حال حاضر در زندگی از چه چیزی راضی هستم؟
• چه ویژگی‌ای مرا خوشحال می‌کند؟
• چگونه در من این حالت را به‌وجود می‌آورد؟

بسیار مهم است که شما واقعا بدانید که چگونه و چرا این شرایط به شما احساس خوبی را منتقل کرده است. این پرسش‌های صبحگاهی فوق‌العاده‌ هستند، زیرا نحوه قرارگرفتن آنان، به شما امکان درک عمیق از شرایط موجود را می‌دهد و سپس آن احساس مثبت را به شما منتقل می‌کند.

زمان و مکان هدف‌های خود را تغییر دهید: هدف‌های بزرگ و ویژه برای خود در نظر بگیرید. اهداف بزرگ‌تر نسبت به هدف‌های کوچک‌تر، انگیزه بیشتری در فرد به‌وجود می‌آورند. هدف بزرگ اثر بیشتر و عمیق‌تری دارد و می‌تواند منشأ تولید انگیزه‌های قوی شود.

یک کار کوچک انجام دهید و برای انجام آن برنامه‌ریزی کنید: یک کار کوچک را آغاز و به پایان برسانید؛ مثلا میز کارتان را تمیز کنید، یک قبض یا رسید را بپردازید و یا ظرف‌ها را بشویید. فقط نیاز به این دارید که کاری را آغاز کنید. وقتی این کار را تمام کردید احساس می‌کنید که آمادگی انجام کار‌های بعدی را هم پیدا کرده‌اید. بنابراین وقتی حال و حوصله انجام هیچ کاری را ندارید یک کار کوچک را شروع کنید تا خاتمه یافتن آن شما را بر سر شوق آورد.

کار سخت‌تر را اول شروع کنید: اغلب هنگامی که به کارهای روزمره خود فکر می‌کنیم به‌نوعی دچار نگرانی می‌شویم که کی و چگونه این همه کار را انجام بدهیم. از سخت‌ترین کار شروع کنید. هنگامی که سخت‌ترین کار موجود در فهرست را شروع کرده و به پایان برسانید، احساس می‌کنید که بار سنگینی را از دوش‌تان برداشته‌اید. در این هنگام است که احساس آرامش بیشتری در وجود‌تان پدیدار می‌شود و بقیه روز اعتماد به‌نفس بیشتری خواهید داشت و نگرانی‌های روز‌مره‌تان. کاهش پیدا می‌کند.

کارتان را آهسته آغاز کنید: به جای آنکه کارتان را سریع آغاز کنید، نخستین گام‌ها را آهسته بردارید. هنگامی که کاری را با آرامش و طمأنینه شروع می‌کنید، مغز شما این فرمان را دریافت نمی‌کند که این کار باید باسرعت هرچه تمام‌تر خاتمه یابد. اما اگر مغز انسان احساس کند که باید برنامه کاری‌اش را با سرعت به پایان برساند چه اتفاقی می‌افتد؟ اغلب اوقات ممکن است فرد اصلا کار مورد نظر را آغاز نکند. پس شروع یک کار بدون شتاب بهتر از اصلا شروع نکردن است.

همیشه خود‌تان را با خود‌تان مقایسه کنید نه با دیگران: مقایسه خود با دیگران و اینکه نتیجه تلاشتان چه بوده و در چه جایگاهی قرار گرفته‌اید، کشنده انگیزه و قوه خلاقیت انسان است. همیشه افراد بی‌شماری هستند که از شما تواناترند و معدود افرادی هم هستند که از همه پیشی گرفته‌اند؛ هم از بعد مادی و هم معنوی، بنابراین فقط قوای خود را روی خود، برنامه‌ای که در پیش دارید و البته نتیجه‌ای که عایدتان می‌شود، متمرکز کنید و دریابید که چگونه می‌توانید برنامه‌ریزی ذهنی‌تان را بهبود ببخشید و به مرحله اجرا در آورید. بررسی مجدد نتایج حاصله نیز اهمیت زیادی دارد. با این کار شما می‌توانید اشتباه‌های گذشته را پیدا کرده و از تکرار مجدد آن یا انجام خطاهای مشابه جلوگیری کنید. یکی دیگر از مزایای بررسی مجدد نتایج به‌دست آمده، ایجاد انگیزه مضاعف است. درک این موضوع که حاصل تلاش‌های شما چه بوده و در چه جایگاهی قرار گرفته‌اید، توان و اشتیاق شما را چند برابر می‌کند و اغلب از موفقیت و پیروزی خود شگفت‌زده خواهید شد.

موفقیت خود را همیشه به‌یاد داشته باشید: همیشه و در همه حال به جای فکر کردن به شکست‌ها و ناکامی‌ها، موفقیت‌ها و کامیابی‌هایتان را به‌خاطر بسپارید. بهتر آن است که آنها را یادداشت کنید؛ حتی با ذکر جزئیات، زیرا فراموش کردن موفقیت بسیار آسان است و گاهگاهی مراجعه به نوشته‌هایتان می‌تواند خاطرات خوبی را در شما زنده کند و البته انگیزه کار و تلاش را در وجود شما زنده و تازه نگه دارند.

مانند یک قهرمان رفتار کنید: داستان زندگی قهرمانان را بخوانید و رفتار و کردار آنان را سرمشق خود قرار دهید و به سخنان آنان گوش فرادهید. کشف کنید که در کار و تلاش آنان چه ویژگی خاصی وجود داشته که سبب موفقیت‌شان شده. اما همیشه به‌خاطر داشته باشید این افراد همانند ما و سایر افرادند و بنابراین، به جای اینکه آنان را در مقام رفیعی بنشانید و تحسینشان کنید، اجازه دهید که الهام‌بخش شما باشند.

سعی کنید محیط کارتان را با کمی تفریح قابل تحمل کنید: به‌خاطر داشته باشید که در فضای کاری‌ای که خلق می‌کنید یا در برنامه‌ای که در نظر دارید، جایی هم برای کمی تفریح و شوخی در نظر بگیرید. با این‌کار انگیزه کافی برای انجام کار و به‌پایان رساندن آن خواهید داشت.

فقط به‌دنبال راحتی نباشید: با بی‌حالی که نوعی تنبلی است، خداحافظی کنید و برای ایجاد انگیزه در خود، با مشکلات مبارزه کنید.

از شکست نهراسید: به‌جای هراس از شکست، آن را به‌عنوان نوعی اطلاعات مفید و ضروری و یک بخش طبیعی از موفقیت بپذیرید. یکی از بسکتبالیست‌های مشهور (مایکل جردن) می‌گوید: بیش از 9هزار خطا داشتم و تقریبا 300بازی را باختم. 26مرتبه به من اعتماد کردند تا ضربه پیروزی را بزنم و من موفق نشدم. بارها و بارها در زندگی شکست خوردم و به همین دلیل است که در زندگی موفق شده‌ام. بنابراین از شکست‌هایتان تجربه کسب کنید و از خود بپرسید این بار، این شکست چه درسی به من می‌دهد؟

در مورد کاری که می‌خواهید انجام دهید، مطالعه کنید: هنگامی که کاری را آغاز می‌کنید، درباره فرایند کار پژوهشی به‌عمل بیاورید. با این‌کار شما از میزان کاری که در پیش رو دارید و مشکلاتی که ممکن است با آن برخورد کنید، آگاه می‌شوید. گاهی اوقات توقع یا انتظار بی‌جا سبب کاهش انگیزه و هدر رفتن اشتیاق و جدیت اولیه فرد می‌شود. با مدیریت خواسته‌هایتان می‌توانید از هدر رفتن نیروی حاصله از اشتیاق جلوگیری کنید و انگیزه و توانایی‌هایتان را تا پایان کار حفظ کنید. دانستن این موضوع که بر سر کسانی که در موقعیت مشابه شما قرار داشته‌اند، چه آمده، چه مسیری را طی کرده و چه گام‌هایی برداشته‌اند، بسیار مفید و آموزنده است. می‌توانید با تلفیق روش انتخابی آنها و آنچه خود در ذهن دارید، روش کاری مناسبی را انتخاب و فعالیت خود را شروع کنید. این وضعیت میزان نگرانی‌های شما را کاهش می‌دهد و بهتر می‌توانید اوضاع کاری را تحت کنترل خود داشته باشید؛ چه از بعد احساسی و چه از بعد عملی، چون حداقل تا حدودی می‌دانید که دیگرانی که چنین راهی را رفته‌اند با چه وقایعی مواجه شده‌اند و این آگاهی از بعد احساسی و عملی سبب تشویق و دلگرمی شما می‌شود.

معین کنید که چرا می‌خواهید این کار را انجام بدهید: اگر نمی‌دانید که به چه دلیل می‌خواهید چنین کاری را انجام دهید یا اینکه دلیل کافی برای انجام آن ندارید، پس خاتمه دادن آن برای شما بسیار مشکل خواهد بود. کاری را برگزینید که دلیل قوی و کافی برای انجام آن داشته باشید. اگر نتوانستید، انجام این فعالیت را متوقف کنید و به جای آن، فعالیت دیگری را که دلایل انجام آن قوی‌تر و واضح‌تر است آغاز کنید.

هدف‌های خود را یادداشت کنید: هدف و منظور خود را از انجام آن فعالیت بنویسید، سپس آن را روی دیوار، رایانه، یا آینه بچسبانید. با این کار در طول روز، مراحل انجام کار را مرور می‌کنید و این آگاهی تداوم کار را برای شما آسان‌تر می‌کند.

با دید مثبت برای انجام کار فعالیت کنید (برای مثبت‌اندیشی تلاش کنید): بیاموزید که بیشتر اوقات مثبت‌اندیش باشید و یاد بگیرید که افکار منفی را قبل از آنکه سد راه شما باشند، از سر بیرون کنید. ممکن است که همه نتوانیم همیشه مثبت‌اندیش باشیم، اما باور کنید که بیشتر ما می‌توانیم این حس را در خود تقویت کنیم و نتیجه حاصل نیز می‌تواند به تلاش بیشتر ما کمک کند.

کمتر تلویزیون تماشا کنید: آیا از جمله کسانی هستید که زیاد تلویزیون تماشای می‌‌کنند؟ تلاش کنید که کمتر به تماشای برنامه‌های تلویزیونی بنشینید و فعالیت‌های مورد علاقه خود را در زندگی واقعی دنبال کرده و با روش‌های خودتان انجام دهید.

برنامه کاری‌تان را به چندین برنامه کوچک‌تر تبدیل کنید: هنگامی که پروژه بزرگی در دست دارید، آن را به چند بخش کوچک‌تر تقسیم کنید، سپس با تمرکز روی نخستین بخش کار‌، فعالیت خود را آغاز کنید و وقتی این بخش تمام شد، بخش بعدی را آغاز کنید. موفقیت‌های کوچکی که در انجام بخش‌های اولیه به‌دست می‌آورید، انگیزه شما را افزایش می‌دهد و از تمرکز روی کل کار که ممکن است سبب دلسردی شما شود، جلوگیری می‌کند. اگر این روش را دنبال کنید خود شما هم از نتیجه‌ای که می‌گیرید، شگفت‌زده خواهید شد.

اطلاعات موجود را بازنگری کنید: داشتن اطلاعات لازم در آغاز هرکاری، امری ضروری است، اما گاهی جامعه و رسانه‌ها اطلاعاتی را به انسان منتقل می‌کنند که بار منفی دارد. پس محفوظات ذهنی خود را ارزیابی کنید. نکات منفی را حذف کرده و با توجه به بینش خود، از اطلاعات مفید و مثبت برای دستیابی به هدف‌تان استفاده کنید.

قوه خلاقیت خود را به‌کار بگیرید: کاغذی را بردارید و در بالای کاغذ بنویسید که دوست دارید در چه زمینه‌ای فعالیت کنید. شاید هدف شما کسب درآمد بیشتر یا مبارزه با بیماری و به‌دست آوردن نهایت سلامتی باشد. اکنون 20 روش، ایده یا عقیده در مورد موضوع مورد نظر بنویسید. سعی کنید 10ایده دیگر به لیست خود اضافه کنید؛ البته همه این ایده‌ها مفید یا خوب نیستند. اکنون از قوه خلاقیت خود استفاده کرده و ایده‌هایی را که در رسیدن به هدف برای شما مفیدند، پیدا کنید. حسن این کار این است که نه تنها قوه خلاقیت خود را به‌کار گرفته‌اید، بلکه دریافته‌اید که تا چه حد خلاق هستید؛ هم انگیزه انجام کار را در خود زنده کرده‌ و هم از نظر روحی شرایط مناسبی برای خود فراهم کرده‌اید.

در یابید که چه چیزی سبب شادی و خوشحالی شما می‌شود: همه ما می‌دانیم که شرایط ویژه‌ای یا کار‌های خاصی سبب شادی ما می‌شوند، پس کاری که شما را شاد می‌کند، انجام دهید؛ هر اندازه که می‌توانید یا می‌خواهید. البته باید مراقب باشید که این خواسته با آداب و رسوم اجتماعی که در آن زندگی می‌کنید و با باور‌های انسانی و مذهبی در تضاد نباشد.

به گفته‌های حکیمانه گوش دهید: یک کتابخانه کوچک برای خود ترتیب دهید. جمله‌هایی را که سبب پیشرفت فردی و ایجاد انگیزه می‌شود بنویسید یا ضبط کنید. زمانی که سوار اتوبوس یا مترو هستید، هنگام رانندگی، دوچرخه‌سواری، دویدن یا پیاده روی، به آن گوش کنید یا در حالی که مشغول انجام کاری هستید، یادداشت‌هایتان بخوانید.

فراتر از محیط زندگی و حد توانایی‌تان فکر کنید: تصور نکنید که آینده را فقط توانایی‌های شما و آنچه اکنون دارید، می‌سازد. دنیا محدود نیست. توانایی‌های شما بسیار بیشتر از آنی است که تصور می‌کنید. با به‌کارگیری تجربه‌هایی که تاکنون به‌دست آورده‌اید و آنچه اکنون هستید، آینده‌ای را برنامه‌ریزی کنید که در آن محدودیت‌های کمتری وجود داشته باشد؛ یعنی افق دید خود را وسیع‌تر کنید.

زمان را در نظر داشته باشید: هر روز را بشمارید. شما همه روز‌های دنیا را در اختیار ندارید. زندگی کوتاه است، بنابراین امروز را دریابید و کاری را که می‌خواهید انجام دهید. فردا هم کار‌های دیگری برای انجام دادن وجود دارد.

آمارتیا سن

آمارتیا سن یکی از اقتصاددانان پیشرو در سه دهه گذشته در زمینه‌های اقتصاد رفاه، نظریه انتخاب اجتماعی، رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی بوده است. دامنه فعالیت‌های علمی آمارتیا سن از رابطه میان اخلاق و اقتصاد، روش‌شناسی علم اقتصاد و ماهیت رفاه تا عدم امکان‌پذیری بهینه پارتو، نظریه سرمایه و رشد، انتخاب تکنولوژی، گرسنگی و تبعیض را شامل می‌شود.[1]

اصلی‌ترین نظریه سن این بود که اهمیت ظرفیت انسانی توسعه را نشان دهد. او به‌خصوص بر نقش زنان در توسعه تأکید داشت و بخشی از علل عقب‌ماندگی و فقر جوامع را ناشی از نقش زنان در جامعه می‌دانست. به‌همین دلیل، او در بحث توسعه به‌جای اینکه به تلاش برای تولید بیشتر در جهت حداکثر کردن مطلوبیت تأکید کند به قابلیت‌های ذاتی افراد و نحوه نمود آن‌ها تأکید داشت.[2]

سن در سال 1933 در روستای Santinikeran (یکی از روستاهای کشور هند) متولد شد. پدرش استاد شیمی در دانشگاه داکا بود. سن در دوران کودکی قحطی بزرگ سال 1943 را تجربه کرد. به ادعای او، وقوع این قحطی اثری بزرگ در زندگی او داشت و بارقه علاقه وی به توسعه را منجر شد. او در مقطع کارشناسی در دانشگاه ریاست جمهوری کلکته همزمان با تحصیل در رشته اقتصاد، به مطالعات اخلاقی و فلسفی نیز می‌پرداخت. در سال 1953 موفق به دریافت مدرک کارشناسی شد و سپس مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه ترینیتی کمبریج دریافت کرد. وی در کمبریج اقتصاد را همراه با پیر سرافا (Piero Sraffa: 1898-1983) و جون رابینسون (Joan Robinson: 1903-1983) مطالعه کرد. او پس از فارغ‌التحصیلی از کمبریج در سال 1959 به تدریس در دانشگاه جاداپور (Jadaupur) در هند، دانشگاه کمبریج و سپس در دانشگاه دهلی نو  پرداخت. سن در سال 1971 به انگلستان بازگشت و به تدریس در مدرسه اقتصادی لندن مبادرت ورزید. در سال 1977 به دانشگاه آکسفورد رفت و پس از سه سال به جایگاه استادی اقتصاد سیاسی (جایگاهی که قبل از او در اختیار اقتصاددانانی چون اجورث (Francis Edgeworth: 1845-1926) و هیکس (John Richard Hicks: 1804-1989) بود، نائل گردید. در سال 1987 به آمریکا رفت و به درجه استادی در اقتصاد و فلسفه در دانشگاه هاروارد رسید. سن یک بار دیگر به دانشگاه ترینیتی کمبریج بازگشت؛ اما این بار با عنوان ریاست آنجا به فعالیت مشغول شد.[3]

جوایز و افتخارات سن عبارتند از عضویت افتخاری آکادمی آمریکایی هنر و علوم، ریاست انجمن مطالعات توسعه (1982)، انجمن بین‌المللی اقتصادی (1986-1989)، انجمن اقتصادی هند (1989) و انجمن اقتصادی آمریکا (1994). برنده جایزه Mahalanobis (1976)، جایزه یک عمر دستاورد از دولت هند، اولین رئیس افتخاری در Oxfam و سرانجام در سال 1998 آمارتیا سن به‌دلیل کمک هایش به اقتصاد رفاه، برنده جایزه نوبل اقتصاد شد.[4]

اخلاق و اقتصاد

یکی از پدیده‌های جدید در حوزه عقاید اقتصادی و سیر تحولات آن به‌ویژه در دهه 1990 و اوایل دهه اول قرن 21، ظهور گرایش‌های اخلاق و اقتصاد، دین و اقتصاد و مانند آن است. آمارتیا سن یکی از اقتصاددانانی است که در مقوله اخلاق، نقش اساسی داشته است. سن ثابت می‌کند که فاصله ایجاد شده میان اقتصاد سنتی و اخلاق، باعث نارسایی در اقتصاد سنتی شده است. او ثابت می‌کند که رفتارهای واقعی انسان‌ها تحت تأثیر ملاحظات اخلاقی است؛ بنابراین، به اعتقاد وی اقتصاد می‌تواند از پیوند با اخلاق سود ببرد. او یکی از موانع عدم درک پیوند اقتصاد و اخلاق را، قبول پیش‌فرض عقلانیت ابزاری می‌داند که براساس آن، رفتار انسان ناشی از جستجوی نفع شخصی است.[5] به‌اعتقاد سن، اقتصاد دارای دو منشأ است؛ که هر دو نیز با سیاست هر چند به طرق نسبتا متفاوت ارتباط داشته‌اند. یکی از دو منشأ، به اخلاق نظر داشته و دیگری را می‌توان مرتبط با اقتصاد مهندسی نامید. از نظر آمارتیا سن، با در نظر گرفتن ماهیت اقتصاد، شگفت‌آور نیست که هم منشأ اخلاقی اقتصاد و هم منشأ مهندسی‌اش دارای اهمیت و ارزش باشدند. مسائل عمیقی که نگرشی اخلاقی به انگیزه و دستاورد اجتماعی مطرح می‌کند، بایستی جایگاه مهمی در اقتصاد مدرن داشته باشد، در عین حال، که رویکرد مهندسی نیز سهم بسزایی در اقتصاد دارد. به‌اعتقاد سن اقتصاد مدرن به‌خاطر فاصله‌ای که میان آن و اخلاق به‌وجود آمده، تضعیف شده است.[6]

از نظر سن، هر دو این‌ها باید مورد توجه باشد؛ ولی در طول زمان بعد اخلاق به فراموشی سپرده شده است. به‌نظر او، حداقل دو موضوع محوری در توجه به پیوند اخلاق با اقتصاد وجود دارد: یکی پیوند اخلاق با انگیزه است؛ چراکه اصولا الزامات اخلاقی نمی‌توانند در رفتار واقعی انسان‌ها، پیامد و اثری به‌همراه نداشته باشند. دوم، مسئله دیدگاه مطلوب و سعادت نهایی در اقتصاد. به‌نظر او سعادت نهایی و مطلوب نمی‌تواند صرفا مبتنی بر کارآیی باشد و حتما بعد اخلاقی را نیز دربر دارد.[7]

توسعه و آزادی

یکی از مهمترین آثار آمارتیا سن کتاب "توسعه به‌مثابه آزادی" (توسعه و آزادی) است. آمارتیا سن در این کتاب، توسعه را به‌منزله گسترش آزادی‌های واقعی که مردم از آن بهره می‌برند، در نظر گرفته است. توسعه مستلزم حذف منابع اصلی مخالف آزادی است. این منابع عبارتند از: فقر و استبداد، فرصت‌های اقتصادی اندک و محرومیت اجتماعی نظام‌یافته، غفلت از ایجاد تسهیلات عمومی و عدم تسامح یا مداخله بیش از حد دولت‌های سرکوب‌گر.[8] در این کتاب، آزادی به‌عنوان "هدف" و "ابزار اصلی" توسعه در نظر گرفته می‌شود. این دو را به‌ترتیب می‌توان "نقش قوام‌بخش" و "نقش ابزاری" آزادی در فرآیند توسعه نامید. نقش قوام‌بخش آزادی به اهمیت آزادی‌های اساسی در غنا بخشیدن به صیانت انسان مرتبط می‌شود. آزادی‌های اساسی شامل قابلیت‌های اولیه است. همچنین توانایی در اجتناب از محرومیت‌هایی مثل گرسنگی، امراض گریزپذیر، مرگ زودرس، باسواد بودن، مشارکت سیاسی و ...؛ اما نقش ابزاری آزادی به‌طور کلی به‌روشی می‌پردازد، که انواع مختلف حقوق، فرصت‌ها و استحقاق‌ها به توانایی انسان کمک می‌کنند؛ بنابراین موجب ارتقای توسعه می‌شوند.[9]

رفاه، بهینه پارتو

از نظر آمارتیا سن در اقتصاد رفاه با توجه به شرایط موجود علم اقتصاد تنها ضابطه‌ای که وجود دارد همان ضابطه بهینه پارتو است. وضعیتی اجتماعی را بهینه به‌معنای پارتو می‌گویند؛ اگر و تنها اگر فایده هیچ فردی نتواند زیاد شود مگر آن‌که به نقصان فایده دیگری منجر گردد. رسیدن به یک چنین وضع بهینه‌ای موفقیتی بسیار محدود به‌شمار می‌رود و به خودی خود ضامن نتایج شاهکاری نیست. یک وضعیت می‌تواند بهینه پاتو باشد در حالی‌که در آن، برخی انسان‌ها در فقر کامل به‌سر می‌برند و بعضی دیگر غرق در تجمّلات باشند و نتوان وضع فقرا را بهبود بخشید مگر آن‌که به‌تحمّل اغنیا دست زده شود. اما بهینه پارتو که گاهی آن‌را "کارآیی اقتصادی" نامیده‌اند در فضای فایده‌ها سر و کار دارد و هیچ توجهی به ملاحظات مربوط به توزیع ندارد؛ چراکه این تحلیل تمرکز اصلیش همچنان بر فایده است و این میراثی است که از اصالت فایده به‌جای مانده است.[10] در واقع شأن عظیمی که بهینه پارتو در اقتصاد رفاه از آن برخوردار است، به‌میزان زیادی به این علت است که اصالت فایده موقعیّت مناسبی در اقتصاد رفاه سنتی دارد.[11]

آمارتیا سن در نقد مطلوبیت‌گرایی و رفاه مبتنی بر آن، به طراحی قضیه "عدم امکان لیبرلایسم پارتویی" پرداخت. او نیز، ابتدا برای تحقق لیبرالیسم مشروط پارتویی، آزادی فردی و نامحدود بودن دامنه انتخاب را مطرح ساخت و بعد نشان داد که تحقق آن‌ها در جامعه از نظر منطقی ممکن نیست. او نشان داد که در صورت وجود بیش از دو گزینه، ممکن است وضع پارتویی حفظ شود؛ اما ارزش‌های لیبرالیسم مانند آزادی فردی، با آن سازگار نخواهد بود.[12]

آمارتیا سن در نقد وضع بهینه پارتو تصریح می‌کند که حالت پارتویی در همه احوال وضعیت رضایت‌بخشی نیست؛ چون در قالب آن ممکن است، حتی بروز قحطی در یک جامعه، حالت بهینه داشته باشد؛ اما انجام توزیع مجدد برای خروج از آن، بهینه پارتویی نباشد.[13]

نقد رفتار عقلایی (Rational)[14]

سن اعتقاد دارد که فرض رفتار عقلایی نقش مهمی در علم اقتصاد مدرن ایفا می‌کند. رفتار انسان‌ها عقلانی فرض می‌شوند و در این فرض توصیف رفتار عقلانی نهایتا با توصیف رفتار واقعی تفاوت چندانی ندارد. حتی اگر توصیف رفتار عقلانی در اقتصاد سنتی را نیز کاملا صحیح بدانیم، بازهم لزوما به‌معنای پذیرش این فرض نیست  که انسان‌ها مطابق با توصیف عقلانی‌ای که از آنان می‌شود، رفتار کنند؛ مشکلات آشکار فراوانی در این راه وجود دارد: ما جایزالخطا هستیم، گیج و سردرگم می‌شویم و .... در اقتصاد کلاسیک دو تعریف اصلی از عقلانیت رفتار ارائه می‌شود. برای یکی، عقلانیت همانا سازگاری درونی گزینش‌هاست و برای دیگری عقلانیت، حداکثر کردن نفع شخصی است. روش اول و دوم هر دو تعبیر کاملا نامناسی با رفتار عقلانی را ارائه می‌دهند. به‌طور مثال چه دلیلی وجود دارد که عقلانی بودن منحصرا تعقیب منافع شخصی به‌معنای حذف تمامی دیگر اهداف باشد. این استدلال که هر چیز جز حداکثر کردن نفع شخصی بایستی غیرعقلانی فرض شود، کاملا شگفت‌انگیز است.

عدالت

آمارتیا سن، نگرش متفاوتی از عدالت را مطرح ساخت. او عدالت را به‌مفهوم "قابلیت‌های اساسی" پیوند داد. به‌نظر سن، عدالت، زمانی محقق می‌شود که افراد علاوه‌‌بر در اختیار داشتن یک سری کالاهای اساسی، آن مجموعه کالاها آنها را قادر سازند که نیازهای خود را تأمین کنند.[15]

آثار آمارتیا سن[16]

1. انتخاب فنون: یک مفهوم نظریه توسعه اقتصادی برنامه‌ریزی‌شده؛ این کتاب موضوع رساله دکتری سن است که در سال 1960 منتشر شد.

2. عدم امکان لیبرال بودن پارتو؛ این مقاله (1970) یکی از نخستین مقالاتی بود که تخم تردید را درباره مفهوم مطلوبیت پارتویی کاشت.

3. در باب نابرابری اقتصاد؛ در این کتاب کوچک (1973)، که به‌زبان ریاضی تدوین شده، سن به بررسی و ارزیابی همه معیارهای اندازه‌گیری توزیع درآمد می‌پردازد و نشان می‌دهد که تمامی این معیارها با کمال تعجب مشمول قضاوت‌های ارزشی هستند.

4. فریب رفتار عقلایی؛ این مقاله (1976) یک مقاله انتقادی در باب پایه‌های رفتاری افراد در تحلیل‌های اقتصاد بود.

5. فقر و قحطی: گفتارهایی در باب حق استفاده و محرومیت؛ سن در این کتاب (1981) به این نظریه که قحطی در جهان سوم نوعا ناشی از خشکسالی و قحطی است حمله کرد و نشان داد که در بسیاری از قحطی‌ها، در واقع غذای کافی وجود دارد ولی عده‌ای از گرسنگی می‌میرند؛ چراکه "حق استفاده" از غذا و یا به‌عبارت دیگر قدرت خرید غذا را ندارند.

6. اخلاق و اقتصاد؛ سن در این کتاب (1987) ثابت می‌کند که فاصله ایجادشده میان اقتصاد سنتی و اخلاق، باعث نارسایی در اقتصاد سنتی شده است. او ثابت می‌کند که رفتارهای واقعی انسان‌ها تحت تأثیر ملاحظات اخلاقی است. بنابراین، به اعتقاد وی،  اقتصاد می‌تواند از پیوند با اخلاق سود ببرد.

7. توسعه و آزادی؛ وی در این کتاب (1999) آزادی را هم به‌عنوان هدف و هم به‌عنوان وسیله‌ای برای نیل به آزادی مطرح می‌سازد.

آثار دیگر آمارتیا سن عبارتند از:

کتاب "منابع، ارزش‌ها و توسعه" (1984)

کتاب "کالاها و ظرفیت‌ها" (1985)

کتاب "گرسنگی و کنش عمومی" (1989)

مقاله "بیش از صد میلیون زن نادیده گرفته شده" (1990)

کتاب "اقتصاد سیاسی گرسنگی: پیشگیری از قحطی" (1991)

کتاب "آزمونی مجدد از نابرابری" (1992)

مقاله "اقتصاد مرگ و زندگی" (1993)

کتاب "اقتصاد سیاسی گرسنگی: مقالات برگزیده" (1995)

کتاب "هند: توسعه اقتصادی و فرصت‌های اجتماعی" (1996)

کتاب "رفتار عقلایی و آزادی" (2002).

منابع :

[1]. Arestis, Philip & Sawyer, Malcolm; A BIOGRAPHICAL DICTIONARY OF DISSENTING ECONOMISTS, Published by Edward Elgar Publishing, 2000, page 577

[2]. Steven Pressman; Fifty Major Economists, USA, Routledge, 2006, P286-287.

[3]. Ibid.

[4]. Howard R. Vane, Chris Mulhearn; THE NOBEL MEMORIAL LAUREATES IN ECONOMICS, Published by Edward Elgar Publishing, Inc, 2005, p268.

[5]. دادگر، یدالله؛ تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی، قم، انتشارات دانشگاه مفید، 1383، چاپ اول، ص562-563.

[6]. سن، آمارتیا؛ اخلاق و اقتصاد، حسن فشارکی، تهران، شیرازه، 1377، چاپ اول، ص3-8.

[7]. دادگر، یدالله؛ پیشین.

[8]. سن، آمارتیا؛ توسعه و آزادی، حسن فشارکی، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه، 1382، چاپ اول، ص1.

[9]. سن، آمارتیا، توسعه به‌مثابه آزادی، حسین راغفر، تهران، کویر، 1381، چاپ اول، ص57-59.

[10]. سن، آمارتیا؛ اخلاق و اقتصاد، پیشین، ص36-37.

[11]. همان، ص43.

[12]. دادگر، یدالله؛ پیشین، ص535.

[13]. همان، ص413.

[14]. سن، آمارتیا؛ اخلاق و اقتصاد، پیشین، ص13-24.

[15]. دادگر، یدالله؛ پیشین، ص539.

[16]. Steven Pressman; Fifty Major Economists, USA, Routledge, 2006, Page 291-292 و بلاگ، مارک؛ اقتصاددانان بزرگ جهان، حسن گلریز، تهران، نی، 1375، چاپ اول، ص212-213.

RFID چیست ؟ مزایا، معایب و کاربردهای تکنولوژی RFID

RFID چیست؟

سامانهٔ شناسایی امواج رادیویی (به انگلیسی: Radio Frequency Identification)‏ (به اختصار RFID ) سامانهٔ شناسایی بی‌ سیمی است که قادر به تبادل داده‌ها به ‌وسیلهٔ برقراری اطلاعات بین یک Tag که به یک کالا، کارت و… متّصل شده‌ و یک بازخوان (Reader) است. سامانه‌ های RFID از سیگنال‌های الکترونیکی و الکترومغناطیسی برای خواندن و نوشتن داده‌ها بدون تماس بهره‌ می برند .

اصولاً به هر سیستمی که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها باشد سیستم شناسایی یا Identification System گفته می‌شود.

به طور کلّی شناسایی خودکار و نگهداری داده‌ها (AIDC) روشی است که طی آن تجهیزات سخت افزاری یا نرم ‌افزاری قادر به خواندن و تشخیص داده‌ ها بدون کمک گرفتن از یک فرد هستند. بارکدها، کدهای دو بعدی، سیستم‌های انگشت نگاری، سامانهٔ شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی، سیستم شناسایی با استفاده از قرنیه چشم و صدا و … از جمله این راهکارها می ‌باشند. یکی از جدیدترین مباحث مورد توجه دانشمندان جهت شناسایی افراد یا کالاها استفاده از سیستم شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی یا RFID هست . امروزه توسط فروشگاه‌ های زنجیره ‌ای بزرگی چون «وال مارت» و «مک دونالد» و نیز سازمان ‌های مهمی چون “وزارت دفاع ایالت متحده آمریکا” استفاده شده و امتحان خود را به خوبی پس داده‌ است.

آشنایی با تکنولوژی RFID

تصوّر کنید که وارد یک فروشگاه زنجیره‌ای شده‌اید و اقلام مورد نیاز خود را داخل چرخ دستی قرار داده‌ اید. صندوق دار با استفاده از بار کد باید تک تک اقلام داخل سبد را برداشته و اطلاعات آن را توسط بارکد خوان (Barcode Reader) یکی یکی به داخل کامپیوتر وارد کند تا فاکتور اقلام انتخابی شما صادر گردد. بسیاری از اوقات به دلیل آنکه تعداد کالاهای خریداری شده بسیار زیاد می‌باشند؛ صف های طولانی ای در فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای مشاهده می شود. گاهی اوقات نیز مخدوش شدن علائم بار کد، از خواندن اطلاعات جلوگیری می‌کند، که این خود موجب مشکلات بیشتری می‌شود. اما با این فناوری جدید یعنی RFID شما سبد کالای خود را برمی دارید و بدون اینکه مجبور به ایستادن در صف های طولانی شوید و یا حتی بدون اینکه مجبور باشید اقلام خریداری شده را به صندوقدار یا نگهبان نشان دهید، از در خارج می‌شوید.

حتما می پرسید چرا؟ چون شناسه روی کالا دیگر بارکد نیست بلکه از نوع RFID می‌باشد و خودش با فرستان علائم رادیویی کلیه اطلاعات جاری خود از قبیل تعداد، قیمت، وزن، … را به کامپیوترهای موجود در درب های خروجی مخابره و منتقل می‌کند.

این شناسه ها دارای دو بخش تراشه و آنتن هستند و دارای عملکرد بسیار ساده‌ای می‌باشند؛ تراشه اطلاعات را از طریق آنتن منتشر می‌کند و حسگرهایی که در اطراف قرار دارند، این اطلاعات را دریافت می‌کنند.

از مهمترین ویژگی و محاسن تکنولوژی RFID‏‏‎، کاهش سرقت یا دزدی و محاسبه سریعتر تعداد کالاهای موجود در انبار بدون نیاز و کمک به نیروهای انسانی است که در زمان هم صرفه جویی خواهد شد.

شناسه‌ها (Tag) وسیله شناسایی متصل شده به کالایی است که ما می‌خواهیم آن را رد یابی کنیم و کدخوان ها (Readers) وسایلی هستند که حضور شناسه‌ ها را در محیط تشخیص داده و اطلاعات ذخیره شده در آن ها را بازیابی می‌کنند.

با توجه به اینکه این سیستم‌ها بر مبنای تغییرات امواج مغناطیسی و یا فرکانس‌های رادیویی کار می‌کنند، جهت تقویت سیگنال‌های موجود در محیط گاهی اوقات از آنتن (تقویت کننده سیگنال) نیز استفاده می‌شود.

اجزای یک سیستم RFID

برچسب ردیابی (Tag)     

Tag ها انواع مختلفی دارند اما این نوع Tag ها را می توان به دو دسته ی اصلی تقسیم کرد:

1-    Tag فعال (active)

2-    Tag غیر فعال (passive)

Tag های غیر فعّال، باتری ندارند و انرژی لازم برای فعّال سازی پردازنده و ارسال اطلاعات خود را از سیگنالی که از آنتن Reader دریافت می کنند، تأمین می‌کنند؛ بدین ترتیب که ابتدا Reader امواجی را به سمت Tag ارسال می کند، سپس پردازنده Tag با استفاده از انرژی این امواج، بیدار شده و دستور دریافتی از سوی Reader را پردازش می‌کند و توسط امواجی که انرژی آن ها هم از امواج دریافتی تامین شده ‌است، نتیجه را به Reader مخابره می‌کند. بدین ترتیب واضح است که برد مسافتی این Tag ها بسیار محدود است؛ چرا که فاصله Tag از آنتن باید به اندازه ‌ای باشد تا انرژیی که Tag دریافت می‌کند، توان بیدار کردن پردازنده و تامین انرژی موج برگشتی را داشته باشد. معمولا برد Tag  های غیر فعال از چند سانتی متر تا چند متر است. از طرف دیگر Tag های فعال، انرژی لازم برای پردازنده و ارسال امواج به سمت آنتن را از باتری همراه خود تامین می‌کنند. بدین ترتیب برد این Tag ها در برخی موارد تا چند صد متر هم می‌رسد. قیمت این Tag ها در حدود چند ده دلار است که به مراتب از Tag های غیر فعال (با قیمتی در حدود چند ده سنت) گران قیمت تر هستند. یک پارامتر مهم در انتخاب Tag های اکتیو یا همون فعال، طول عمر باتری آن است، چرا که پس از اتمام باتری، شما مجبورید باتری یا اغلب ، خود Tag را تعویض کنید و این باعث افزایش هزینه ‌ها می‌گردد. بدین ترتیب، طول عمر باتری یک عامل تعیین کننده در هزینه نهایی سیستم شما خواهد بود. Tag ‌های RFID هر کدام دارای یک کد منحصر به فرد می‌باشند به طوریکه هیچ دو برچسبی در دنیا تولید نخواهد شد که کد یا ID یکسانی داشته باشند و کلیهٔ تولید کنندگان Tag تحت نظر انجمن بین المللی مبادرت به ثبت آنها می‌نمایند. این Tag ها از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند که بخش اول یک آنتن مایکرواستریپ بوده و بخش دوم یک چیپ الکترونیکی می‌باشد. لازم به ذکر است که این بخش‌ها به صورت کاملا مسطح و بسیار کوچک هستند به طوریکه می‌توانند آنها را در درون کاغذ یک برچسب معمولی قرار دهند و از دید کاربر، تنها یک برچسب معمولی کاغذی خواهد بود. در بخش چیپ الکترونیکی Tag ‌ها یک فرستنده و یک گیرنده امواج رادیویی به همراه مدارهای پردازشگر الکترونیکی قرار دارد. در برخی از انواع این چیپها، حافظه نیز به مقدار دلخواه وجود دارد به طوریکه هرنوع اطلاعات مربوط به کنترل و دسترسی می‌تواند مستقیما روی برچسب و درحافظهٔ آن نوشته شود. در این صورت این برچسب درست مانند یک شناسنامهٔ الکترونیکی همراه محصول عمل خواهد کرد.

انواع شناسه TAG در RFID

همانطور که گفته شد شناسه Tag)) ها وسیله شناسایی متصل شده به کالا، شئ یا فرد مورد نظری هستند که ما می‌خواهیم موقعیت آن ها را رد یابی کنیم. اما اینکه هر یک از کالاها دارای اشکال و ظواهر گوناگون و نیز دارای محیط ‌های فیزیکی گوناگونی است، این ضرورت را ایجاب می‌کند تا شناسه ((Tag ها را با توجه به ویژگی‌های فیزیکی (ظاهریشان) دسته بندی کنیم.

بطور کلی بعضی از ویژگی‌های ظاهری Tagها بصورت زیر می‌باشد:

Tag -1 هایی که دارای کفه پلاستیکی از جنس PVC می‌باشند و معمولا در وسط آنها یک سوراخ دیده می‌شود که بسیار با دوام بوده و می‌توان از آنها بارها و بارها استفاده کرد.

2- Tag هایی که شبیه کارتهای اعتباری هستند ومعمولا به آن ها کارت های هوشمند بدون تماس (Contact less Smart Cards) گفته می‌شود.

Tag -3 هایی که به صورت لایه‌ های کاغذی بر روی شناسه ساخته می‌شوند که به آنها شناسه ‌های هوشمند (Smart Labels) گفته می‌شود.

تگ آر اف آی دی rfid

Tag -4 هایی که در محیط های قابل فرسایش (مثلا آب یا مایع) به خوبی کار می‌کنند. این گونه Tag ها در کپسول های شیشه ‌ای قرار دارند.

تگ کپسولی rfid

Tag -5 های کوچک که در داخل اشیاء عمومی مثل لباس، ساعت، دستبند و…. کار گذاشته می‌شود. اغلب ممکن است به شکل یک کلیه یا دسته کلید به‌ نظر برسند.

تگ rfid شبیه به جا کلیدی

در صورتی که بخواهیم Tag ها را با در نظر گرفتن منبع انرژی تامین کننده شان دسته بندی کنیم به ۴ دسته اصلی تقسیم بندی می‌شوند:

 1 –  Tagهای غیر فعال Passive Tags

که انرژی و برق مورد نیاز خود را از Reader ها به وسیله یکسری از روش‌ های تراگسیل بدست می‌آورند.

2 –  Tagهای فعال Active Tags

که انرژی مورد نیازشان توسط یک باتری داخلی و جهت برقراری ارتباط دارای یک پردازنده، یک حافظه و حسگر می‌باشند.

3 –  Tagهای نیمه غیر فعال Semi-Passive Tags

که علاوه بر استفاده از باتری داخلی شان، می‌توانند از انرژی منتقل شده توسط بازخوان بر چسب Reader ها نیزبهره مند شوند.

4 –   Tagهای دو طرفه Two way Tags

که علاوه براستفاده از باتری داخلی شان می‌توانند بدون کمک گرفتن از Reader ها دیگر اقسام هم شکل خود را نیز شناسایی کرده و با آن‌ها به گفتگو بپردازند.

بازخوان Reader ( کدخوان ) بر چسب RFID

قبلا هم توضیح دادم که بازخوان بر چسب Reader ها وسایل الکترونیکی هستند که حضور Tag ها را در محیط تشخیص داده و اطلاعات ذخیره شده در آنها را بازیابی می‌کنند.

نمونه ای از کدخوان RFID

سه دسته عمده بازخوان بر چسب Reader ها به صورت زیر است:

1-    مدل ثابت Fixed Type

2-    مدل دستی Handheld Type

3 –   مدل کارتی PC Card Type

تجهیزات مورد نیازبرای راه اندازی سیستم RFID

به طور کلی تکنولوژی RFID از تجهیزات زیر برای پیاده سازی کمک می گیرد:

1-    انواع برچسب Tag

2-    انواع خواننده بر چسب Reader

3-    انواع نویسنده اطلاعات Printer

4-    آنتن- تقویت کننده سیگنال

5-    نرم افزار مدیریت اطلاعات

6-   بانک اطلاعاتی، ساختار شبکه اطلاعاتی

همانطور که مشاهده می کنید تکنولوژی RFID فضای زیادی را اشغال نمی کند و در عین حال بسیار کاربردی است.

مزایای استفاده از تکنولوژی RFID

مزایا استفاده از این تکنولوژی به شرح ذیل است:

1-    کاهش هزینه‌ها (کاهش فعالیت‌های دستی و افزایش سرعت)

2-    اتوماسیون (بدون توقف)

3-    کاهش خطا

4-    کنترل فرآیندهای غیر قابل رویت

5-    امکان به روز رسانی بر چسب‌ها بدون دخالت دست

6-    امنیت

7-    یکپارچگی

معایب استفاده از تکنولوژی RFID

1-    نبود استاندارد معتبر که موجب عدم توسعه آن شده ولی تدوین استاندارد در امریکا شروع شده‌است.

2-    هزینه راه اندازی این سیستم در مقایسه با سیستم‌های دیگر بیشتر است.

3-    ممکن است با سایر فرکانس‌ها و فلزات تداخل ایجاد کند.

4-    عدم شناسایی در محیط‌های مایع و حائل‌های فلزی در بعضی از برچسب‌ها.

5-    تجاوز به حریم خصوصی افراد (می توان به طور غیرمحسوس حریم خصوصی افراد را کنترل کرد).

فواید استفاده از تکنولوژی RFID در صنایع غذایی

تولیدکننده محصولات غذایی قبل از به کارگرفتن تکنولوژی RFID بایستی تمامی گزینه‌ های پیش روی خود را بسنجد. آیا در تولید محصول شرایط لازم الاجرا وجود دارد؟ اگر این طور است باید به دنبال با صرفه ترین راه حلی که شرایط لازم را برآورده می کند باشد. اما اگر شرط لازم الاجرایی وجود ندارد، تولید کننده محصول باید معین کند کدام یک سودمندتر است:

1-     استفاده از Tag ‌های RFID

2-     یا کنار گذاشتن گزینه استفاده از Tag‌ها و ادامه بهره گیری از بارکد.

با تکامل تکنولوژی RFID تولیدکنندگان محصولات مواد غذایی فواید بیشتری را در استفاده از این فناوری در صنایع خود مشاهده می کنند. با توجه به این که این فناوری از سوی بازار به شکل گسترده تری در حال پذیرفته شدن است قیمت های عرضه این فناوری کاهش خواهد یافت و به این ترتیب تولید کنندگان آسانتر می توانند از این تجهیزات استفاده نمایند. بهره گیری از تکنولوژی RFID می تواند به بهبود نظارت بر موجودی کالاها و راحتی بیشتر مشتریان در استفاده از آن ها بیانجامد. علاوه بر این Tag هایRFID  قادر به ذخیره اطلاعات ارزشمندی نظیر تاریخ انقضای محصول هستند که به فروشندگان اجازه می دهد خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه کنند.

کاربرد RFID در سیستم کتابخانه

کتابخانه های رسمی و عمومی همواره با افزایش مدیریت بر اموال کلکسیونشان و حفظ و بهبود خدمات به مشتری روبرو بوده اند. طی بیست سال گذشته کتابخانه ها خدمات خود را به مراجعین از کتاب های ساده و دوره ای تا وسایل Multi-Media همچون CD ها و DVD ها گسترش داده اند.

همچنین تعداد زیادی کتابخانه کامپیوترهایی برای مراجعین فراهم می کنند تا از اینترنت به عنوان منبع دیگر اطلاعات استفاده کنند.

افزایش منابع کتابخانه ها باعث توجه بیشتر به مسئله امنیت اموال و نگهداری آن ها و همچنین بهبود سطوح خدمات مراجعین است، در این هنگام مسئولان که سیستم کتابخانه را مدیریت می کنند در جستجوی راه هایی هستند تا هزینه اجرا و استفاده از منابع Multi-Media و کامپیوتری را کاهش دهند.

تکنولوژی RFID برای مدیریت کتابخانه

به این منظور تکنولوژی RFID راه حل های زیادی دارد که نوار مغناطیسی و بارکدها به سادگی نمی توانند انجام دهند. سیستم RFID Tag بر اساس مواد کاغذ و پلاستیک تنظیم می شود.

فواید RFID Tag نسبت به بارکدها و نوارهای مغناطیسی :

• اسکن و ذخیره شدن سریعتر داده ها.

• راه های ساده و آسان تر برای مراجعین تا خود بتوانند از شرایط منابع مطلع شوند.

• سرعت اطلاع رسانی بالا.

• کاهش قابل توجه در تعداد هشدارهای غلط سنسورها در هنگام خروج.

• سرعت بالا و کاهش زمان جستجو برای کارکنان.

• خودکار سازی بازگشت منابع و طبقه بندی شدن دوباره آن ها برای دسترسی بهتر مراجعه کنندگان.

• دارای یک چرخه بهتر نسبت به بارکدها.

اهداف به کارگیری تکنولوژی RFID در صنعت

1-    افزایش کارآمدی

2-    کاهش خطای ناشی از ورود اطلاعات

3-    نبود نیاز به نیروی انسانی برای انجام کارهای ساده و پرحجم

استفاده از تکنولوژی RFID برای مدیریت ساده امور دامداری

سامانه‌ های شناسایی خودکار موجود

بارکد

شناسایی با صدا

فناوری زیست ‌سنجی

کارت‌های هوشمند

RFID

امنیت در آینده

تکنولوژی همیشه در حال پیشرفت است، تا از متقلبان یک گام جلوتر باشد. یکی از احتمالات امید بخش در این زمینه، نقشه‌ های ریز ساختاری هستند که شامل شناسایی ساختار فیزیکی در مقیاس اتمی بر روی هر نوع کالایی (چه در مرحله بسته بندی و یا مرحله تولید) و یک پایگاه اطلاعات در مورد کالاها هستند. نتیجه حاصل شده، ابزار جدیدی بر ضد تقلب در تولید کالا است، زیرا متقلبان سعی می‌کنند تا اطلاعات موجود بر روی کالا را از بین ببرند.

آیا  فناوری RFID  یک فناوری جدید است ؟

RFID یک تکنولوژی تائید شده از سال 1970 تا کنون است و به دلیل قیمت بالای آن تا کنون در برنامه های تجاری اندکی از کمپانی ها مورد استفاده قرار گرفته شده است. در صورتی که بتوان Tag ها را با قیمت مناسب تری تولید کرد، استفاده از تکنولوژی RFID می تواند بسیاری از مسائل را برطرف نماید. با توجه به این که امواج رادیویی قادر به حرکت در بین اکثر مواد غیرفلزی می باشند، امکان استفاده از تکنولوژی RFID در حوزه های گسترده تری وجود دارد.

هم کدخوان ها و هم تگ ها می توانند دارای اندازه و شکل مختلفی باشند . با توجه به اندازه کوچک تگ ها و آزادی عمل جهت حرکت آنان ، سازمان ها و موسساتی که علاقه مند به استفاده از این فناوری می باشند از انعطاف بالائی در این رابطه برخوردار خواهند بود .

مزایای بکارگیری تکنولوژی RFID

1-    Tag ها می توانند مخفی باشند و یا در اکثر مواد جاسازی شوند.

2-    با توجه به این که Tag ها در ابعاد و اشکال مختلف ارائه می شوند، کاربران می توانند با توجه به نیاز خود یکی از آنان را انتخاب نمایند.

3-    جهت خواندن کد لازم نیست که Tag در معرض دید مستقیم کدخوان قرار بگیرد.

4-    با توجه به ماهیت Tag ها (عدم نیاز به  تماس مستقیم)، استهلاک و فرسودگی وجود نخواهد داشت.

5-    امکان دستکاری کدهای سریال ذخیره شده در Tag ها وجود نخواهد داشت.

کاربردهای RFID

از تکنولوژی RFID در بسیاری از ساختمان های اداری و به منظور کنترل تردد کارکنان در بخش های مجاز و غیرمجاز استفاده می گردد. تعداد زیادی از فروشندگان کالا به منظور مراقبت الکترونیکی از محصولات خود در مقابل سرقت از این تکنولوژی استفاده می نمایند. برخی نهادهای دولتی نیز برای نظارت و کنترل متخلفین از تکنولوژی RFID استفاده می نمایند.

مهم ترین کاربردهای RFID 

1-    کنترل موجودی

2-    کنترل دستیابی

3-    تحلیل آزمایشگاهی

4-    کنترل تعداد دور. به عنوان نمونه، ثبت اتوماتیک تعداد دفعاتی که یک دونده می بایست طی نماید.

5-    ثبت زمان و مکان تردد. به عنوان نمونه، ثبت اتوماتیک زمان و مکان گشت زنی برای برخی مشاغل خاص.

6-    شناسایی خودرو

7-    امنیت ساختمان ها

8-    ردیابی دارایی ها

9-    کنترل ترافیک، ردیابی رانندگان متخلف و ثبت اتوماتیک تخلفات

10- سیستم های حمل و نقل

11- مدیریت بار مسافران

12- کنترل ورود و خروج وسایط نقلیه

13- مدیریت کتابخانه ها و کتاب ها

14- کاربرد فن آوری RFID در مباحث پزشکی

و موارد متعدد دیگر

تجهیزات مورد نیاز جهت پیاده سازی طرح RFID

نشانه غیر فعال RFID

این نوع از نشانه‌ها به صورت Passive مورد استفاده قرار می‌گیرند. مزیت مهم این نشانه‌ها ارزان بودن و مشکل بزرگ آنها فاصله خواندن با برد کم در حدود 10 سانتیمتر تا 30 سانتیمتر می باشد.

نشانه فعال RFID

این نشانه ها به دلیل باتری داخلی دارای بردهای بلند خواندن اطلاعات می باشند در حدود چند 10 متر.

ID Reader

این Reader ها فقط شماره ID بیمار و یا پرسنل را می‌خوانند. معمولا برای سیستم های کنترل دسترسی و یا ورود اطلاعات در کنسول های مانیتورینگ مورد استفاده قرار می گیرد.

Data Reader / Writer

جهت خواندن و یا نوشتن اطلاعات برروی نشانه های RFID از این دستگاه استفاده می‌شود که بر اساس نوع نشانه مورد استفاده در فواصل مختلف ذکر شده در بالا می تواند اطلاعات را به صورت بیسیم نوشته و یا بخواند.

بستر ارتباطی

جهت ارتباط با سرور مرکزی، کنسول های مانیتورینگ و یا سایر نرم افزارها و تبادل اطلاعات لازم است که دستگاههای Reader / Writer از طریق یک بستر ارتباطی همانند شبکه کامپیوتری، شبکه بیسیم و یا روش های دیگر اطلاعات خود را ارسال کنند.

کنسول های مانیتورینگ

این کنسول ها معمولا در هر بخش نصب می گردند و اطلاعات مربوط به بیماران و تجهیزات همان بخش بر روی آنها قرار دارد و فعالیت های مانیتورینگ مختلفی را می‌توان برروی آنها انجام داد.

سرور مرکزی

جهت ثبت اطلاعات مربوط به نشانه‌های RFID و نرم افزارهای مربوطه نیاز به یک سرور مرکزی وجود دارد که در واقع بانک اطلاعاتی سیستم را تشکیل می دهد.

اتصال با سایر نرم افزارها

جهت بالا بردن کارآیی و رسیدن به مدیریت یکپارچه، این سیستم را می توان با سایر نرم افزارهای موجود بیمارستان همانند HIS، حسابداری، ERP و غیره متصل نمود.

قیمت سیستم RFID

بزرگترین مانع رشد و گسترش  سیستم های RFID، قیمت Tag های RFID است. در حالی که قیمت کدهای میله ای بسیار پایین است، قیمت یک Tag غیرفعال RFID که صرفا” قادر به خواندن در یک محدوده چندین سانتی متری است بسیار بیشتر از قیمت تمام شده  کدهای میله ای است. تولید کنندگان مختلف سیستم های RFID با توجه به ضرورت استفاده از اینگونه سیستم ها، تمامی تلاش خود را صرف کاهش قیمت Tag ها می کنند و پیش بینی می شود که در آینده ای نه چندان دور شاهد کاهش قیمت Tag های RFID باشیم تا زمینه بکارگیری سیستم های RFID بیش از گذشته و در حوزه های متنوع تری فراهم گردد.

سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS) چیست؟

تعریف سیستم پشتیبانی از تصمیم (Dss: Decision support system)
مجموعه ای از برنامه ها و داده های مرتبط بهم که برای کمک به تحلیل و تصمیم گیری طراحی می شوند.کمک این گونه سیستم ها در تصمیم گیری بیش از سیستم های مدیریت اطلاعات (MIS) یا سیستم های اطلاعات اجرایی(EIS) است.

اجزای DSS :

این سیستم ها دارای یک بانک اطلاعاتی متشکل از دانش موجود درباره ی موضوع و یک زبان که برای فرموله کردن مسائل و پرسش بکار میرود و یک برنامه مدلسازی برای ازمایش تصمیمات ممکن هستند.
هر سیستم پشتیبان تصمیم گیری دستیابی به سه هدف اصلی را دنبال می کند:
1) کمک به مدیر برای تصمیم گیری در مورد مسائل نیمه ساخت یافته
2) پشتیبانی تصمیم گیری انجام شده توسط مدیر و نه جایگزینی ان
3) بهبود کارائی تصمیم گیری و توجه بیشتر به اثر بخشی ان
 
1-   بانک مدلها
2-   بانک اطلاعاتی 
a.   داده های خارجی
b.   داده های داخلی
3-   سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی
4-   سیستم مدیریت مدلها
5-   نرم افزار مدیریت

فرآیند DSS

الف)یکی از مهم ترین سیستمهای اطلاعاتی است که مدیران رده بالای هر سطح  سازمان را درامرتصمیم  گیری وهدایت سیستم، یاری می کند.   DSS پشتیبان، تصمیم گیری های مدیر است  و تصمیم گیری نهایی با مدیر است. 

   ب)

Data Analysis     
Data   Mining      
Intelligent Agent


نرم افزار های گروه گرا(GroupWare) :

نرم افزاری که به گروهی از کاربران یک شبکه امکان میدهد تا در رابطه با یک پروژه ی خاص با یکدیگر همکاری کنند. این گونه نرم افزار ها ممکن است خدماتی برای بر قراری ارتباط (مثلا پست الکترونیکی) و تئلید جمعی سند ها و زمان بندی و پیگیری فراهم کنند.سندها ممکن است حاوی متن و تصاویر یا دیگر اشکال اطلاعاتی باشند.
نرم افزار گروه گرا :که امکان فعالیت چندین حل کننده ی مسئله را در کنار هم برای هر راه حل فراهم می کند که در این مورد به عنوان سیستم پشتیبان تصمیم گیری گروهی بکار می رود.

این سیستم پشتیبان تصمیم گیری از بخش های زیر تشکیل شده است:

-مدیریت تقاضا و مدیریت ارشد
-برنامه ریزی احتیاجات مواد(MRP)
-کنترل فعالیت های تولید/ زمانبندی تامین کنندگان
-بانک اطلاعات
-زمانبندی خط مونتاژ
-هماهنگ کننده کارخانه
-رابط کاربر

هدف اصلی ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری برای کمک به زمانبندی تولید خط مونتاژ نهایی است به نحوی که تصمیم گیرنده بتواند امر هماهنگی تمامی اجزای کارخانه را طوری انجام بدهد که:

1) از موجودی انبارها بتواند یک برنامه تولیدی استخراج نماید
2) از موجودی های در جریان ساخت و انبار محصول نیمه ساخته بهترین استفاده را بنماید
3) فیدبک های لازم را در جهت تعیین بهترین برنامه خطوط مونتاژ ارائه دهد
4 ) پیشنهادات سفارشات جدید رد یا قبول نماید
5) در مقابل حوادث برهم زننده برنامه ریزی تولید واکنش نشان دهد

FCDSS طراحی شده شامل دو بخش زیر می باشد:

۱. زمانبندی و ارسال کننده سطح کارخانه : توسعه خطوط راهنمای زمانبندی در سطح کارخانه و بکارگیری آن برای تهیه برنامه زمانبندی زمان واقعی برای کارگاه ها و خطوط مونتاژ
۲ . نظارت کننده سطح کارخانه: نظارت بر پیشرفت جریان تولید

الگوریتم فرآیند پشتیبانی تصمیم گیری:

گام ۱ ( با انتخاب یک محصول به عنوان محصول مورد نظر برای تولید،DSS ابتدا با بررسی فایل وضعیت اطلاعات مقایسه ای میان میزان دردسترس بودن مواد موجود در کارخانه با مواد مورد نیاز تولید آن محصول بر اساس لیست مواد(BOM) آن صورت می دهد و فایل میزان دردسترس بودن را استخراج و عمل تفکیک بین قطعات دردسترس و غیر دردسترس (مورد نیاز به ساخت) را صورت خواهد داد. این میزان، شاخصی برای امکان تولید آن محصول بر اساس وضعیت موجود کارخانه است.

پنج مورد از خصوصیات سیستمهای DSS  
1-یک سیستم پشتیبان تصمیم ، با کنار هم قرار دادن افکار انسانی و اطلاعات رایانه‎ای، از تصمیم‎گیرندگان حمایت و پشتیبانی می‎کند. 
2- این سیستمها برای پشتیبانی سطوح گوناگون مدیریت، از مدیران ارشد تا عملیاتی ارائه می شود. 
3-انعطاف پذیر است. 
4- قدرت ریسک را بالا می برد.
5- سبب بهبود بخشیدن  دقت، کیفیت، بروز بودن تصمیمات در تصمیم گیری می شود


DSS اولین بار در سالهای 1970 توسط آقای Lester مطرح شد.
از بدو ظهور ایده تصمیم گیری به کمک کامپیوتر در انستیتو تکنولوژی کارنگی "CARNEGIE" تا به امروز، تعاریف متعددی برای DSS پیشنهاد شده است . این تعددتعابیر تاحدودی به سیر تکاملی این رویکرد بازمی گردد. تعاریف اولیه بیشتر بر قابلیت DSS درحل مسائل نیمه ساختاریافته تمرکز داشته اند و تعاریف بعدی اجزای اصلی سیستم و فرایند طراحی آن را موردتوجه قرار داده اند. دلیل دیگر این اختلاف ، در زوایای نگرش متفاوت به موضوع نهفته است . 

مفهوم سیستم تصمیم یار:

همانگونه که گفته شد سیستم های اطلاعات مدیریت اشکالاتی دارد که سیستم های پشتیبانی تصمیم برای رفع آنها بوجود آمده است. سیستم اطلاعات مدیریت به منظورتدارک پشتیبانی شخصی برای هر مدیرنمی باشد. این ضعف سیستم اطلاعات مدیریت، اقداماتی را باعث شد که منتهی به مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم گشت. 
مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم ،شکستهای اولیه سیستم اطلاعات مدیریت راتجربه نکرد. به احتمال قوی دلیل اصلی آن، دامنه محدودترسیستم پشتیبانی تصمیم است. برخورد ملایم تر سیستم پشتیبانی تصمیم، شانس موفقیت خود را حداکثر می کند.
این سیستمها،منابع انسانی (اگاهیهای فردی ) را با قابلیتهای کامپیوتری ترکیب میکنند تا باعث ارتقاء کیفیت تصمیم گیریها مخصوصا در مورد مسائل نیمه ساخت یافته شوند. 
سیستم‌های پشتیبانی تصمیم، سیستم‌هایی هستند که منابع فکری افراد را با قابلیت‌های کامپیوتر، جهت بهبود کیفیت تصمیمات به کار می‌گیرند. این سیستم‌ها، معمولاً برای حل مسائل نیمه ساخت یافته به کار می‌روند. 
 سیستم‌های پشتیبانی تصمیم، سیستمهای تعاملی مبتنی بر کامپیوتر می ‌باشند که تصمیم‌گیران را یاری می‌کنند تا با به‌کارگیری داده‌ها و مدل‌ها، مسائل نیمه‌ساخت‌یافته را حل نمایند. 

به طور خلاصه می توان سیستمهای حمایت ازتصمیم(DSS)را به این گونه ها تعریف کرد :
این سیستمها،منابع انسانی (اگاهیهای فردی) را با قابلیتهای کامپیوتری ترکیب میکنند تا باعث ارتقاء کیفیت تصمیم گیریها مخصوصا در مورد مسائل نیمه ساخت یافته شوند .
سیستم پشتیبان تصمیم گیرا  یک سیستم اطلاعاتی  کامپیوتری دوطرفه  (Interactive) است که انعطاف پذیر و وفق پذیر می باشد که بطور اختصاصی برای پشتیبانی حل یک مسئله غیرساخت یافته مدیریتی استفاده می شود . 

خصوصیات کلی سیستمهای تصمیم یار :

•   سیستمی  است که به منظور پشتیبانی از تصمیم‌گیری نیمه‌ساخت‌یافته بکار می رود.
•   بر خط (On-line) است .
•   رابط کاربر و خروجی‌های گرافیکی می باشد .
•   یک سیستم برپایه کامپیوتر است که از تکنولوژی ها و متدولوژی های کامپیوتری استفاده می کند .
•   به تصمیم گیری کمک می کند ولی جایگزین فرد تصمیم گیر نمی شود.
•   از پایگاههای داده ، مدلهای تحلیلی و محاسباتی و سیستم های خبره درحل مسائل استفاده می کند.
•   قابلیت بکارگیری درحل مسائل نیمه ساختاریافته و بی ساختار را داراست ;
•   قابلیت پشتیبانی از تصمیم گیریهای فردی و گروهی "GDSS" را دارد;
•   برای کلیه سطوح مدیریتی قابل استفاده است ;
•   دقت ، سرعت و کیفیت تصمیم گیری را بهبود می بخشد "بهبود اثربخشی " ولی درراندمان تصمیم گیری "هزینه تصمیم گیری " تاثیری ندارد;
•   سیستم های DSS به سمت قابلیت های یادگیری و خلاقیت ، کارکرد شبکه ای و سهولت بهره برداری به پیش می رود
•   DSS ، تصمیم گیران سازمان را با کنار هم آوردن قضاوت انسانی و اطلاعات کامپیوتری شده در حل مسائل ساخت یافته و نیمه ساخت یافته یاری می‌کند، که اینگونه مسائل قابل حل با سیستمهای کامپیوتری دیگر و یا ابزارها و متدهای استاندارد نیستند.
•   پشتیبانی برای سطوح مختلف مدیریتی از سطوح استراتژیک گرفته تا مدیران عملیاتی فراهم می‌شود 
•   پشتیبانی هم برای تصمیم گیری انفرادی و هم تصمیم گیری گروهی وجود دارد .
•   DSS برای چندین تصمیم گیری مرتبط با هم و یا تصمیم گیریهای متوالی پشتیبانی فراهم می‌‌کند.
•   DSS تمام مراحل تصمیم گیری را که: هوش (جستجوی شرایطی که نیاز به تصمیم گیری دارند) ، طراحی (اختراع، توسعه و بررسی گزینه‌های موجود برای پیاده کردن تصمیم) ، انتخاب ( انتخاب یکی از گزینه‌های ممکن) و پیاده سازی است را پشتیبانی می‌کند .
•    انواع مختلف فرآیندهای تصمیم گیری را پشتیبانی می‌کند . 
•    DSS انعطاف پذیر است طوریکه کاربران بر حسب تغییراتی که بوجود می‌آید می‌توانند سیستم را نسبت به نیاز خود شکل دهند، به این معنی که عناصر اصلی را اضافه، حذف، ترکیب و یا سازماندهی دوباره کنند. 
•    DSS در تلاش است که تاثیر گذار بودن تصمیم گیری یعنی دقت، بروز بودن تصمیمات را بهبود ببخشد. 
•     تصمیم گیرنده بر تمامی مراحل تصمیم گیری در حل یک مسئله تسلط دارد . 
•    DSS از مدلها برای ارزیابی موقعیتهای تصمیم گیری استفاده می‌کند. توانایی مدل کردن باعث می‌شود که استراتژیهای مختلف را در ترکیبها و شرایط مختلف بتوانیم بررسی کنیم . 
•    DSS دستیابی به انواع مختلف منابع داده با فرمتهای گوناگون را فراهم می‌کند.


بطور کلی دلایل استفاده از سیستم DSS:

•   محاسبه سریع: کامپیوتر به تصمیم گیرنده اجازه می‌دهد مقادیر بسیار زیادی از داده را در مدت زمان کوتاه و با هزینه کمی پردازش کند . 
•   غلبه بر محدودیتهای انسانی محاسبات و ذخیره سازی: مغز انسان در تجزیه و تحلیل اطلاعات و همچنین یادآوری آنها دارای محدودیت است . 
•   محدودیتهای انسانی: قدرت حل مسئله یک فرد دارای محدودیت است 
•   کاهش هزینه: کنار هم آوردن گروهی از تصمیم گیران مخصوصاً کارشناسان ممکن است هزینه زیادی داشته باشد 
•   پشتیبانی فنی: بسیاری از تصمیمات محاسبات پیچیده‌ای را می‌طلبند 
•   پشتیبانی کیفیت: سیستمهای کامپیوتری تصمیم گیرا می‌توانند کیفیت تصمیمات اتخاذ شده را بهبود بخشند. 
•   رقابت: فشار رقابتی تصمیم گیری را مشکل می‌کند 

دلایل نیاز به سیستم های مکانیزه حمایت از تصمیم گیری: 
1)   محدودیتهای فکری بشر در پردازش وذخیره سازی: چون توانایی ذهن بشر در پردازش ذخیره ودسترسی به اطلاعات محدود است با استفاده ازاین سیستمها می توانیم این محدودیت را برطرف کنیم.
2)   محدودیتهای دانش: اگر برای حل یک مساله نیاز به اطلاعات ودانشهای متنوعی باشد توانائی یک فرد در حل ان مسئله محدود میباشدواگر بخواهیم از چندین متخصص در هر زمینه استفاده کنیم هماهنگی وارتباط بین این افراد مشکل خواهد بود.سیستمهای کامپیوتری این مشکلات را حل کرده ومی توانند به سرعت به حجم زیادی اطلاعات دسترسی پیدا کرده وانها راپردازش کنند همچنین میتوانند هماهنگی وارتباط بین ان افراد را اسان کنند.
3)   کاهش هزینه: حمایت کامپیوتری باعث کاهش تعداد افراد گروه می شود وامکان برقراری ارتباط از مناطق مختلف را برای اعضای گروه فراهم می سازد و همچنین باعث افزایش بهره وری بخش ستادی میشود که همه این موارد منجر به کاهش هزینه خواهد شد.
4)   حمایت فنی: کامپیوترها می توانند به سرعت وبه شکل مقرون به صرفه ای داده های لازم را جستجو وذخیره کنند یا انتقال دهند. 
5)    حمایت از کیفیت: سیستمهای کامپیوتری با اجرای سریع شبیه سازیهای پیچیده به مدیران کمک میکنند تا امکانها و راهکارهای گوناگون را بررسی وتاثیرات مختلف را به سرعت ومقرون به صرفه ارزیابی کنند واز این طریق کیفیت تصمیمها را بالا ببرند.
6)    حاشیه رقابت_مهندسی مجدد فرایندها واختیارات: فناوریهای کامپیوتری در زمینه فشارهای رقابتی وتغییر در وضعیت عملیات سازمان ، مهندسی مجدد فرایندها وساختارها ، اختیارات کارکنان ونواوریها به مدیران اختیارهایی اعطا وانها را در اخذ تصمیم درست وسریع یاری می کنند.